Sommige mensen hebben groene vingers, ik heb oranje vingers. Deze oranje vingers krijg ik al snel bij het bereiden van Indiase dahl en mijn favoriete geneeskrachtige bouillon met verse Kurkuma. Tegenwoordig kan je dit kruid zelfs biologisch en vers kopen bij supermarkten als Albert Heijn en de Lidl. Maar waar is dit zeer populaire kruid allemaal goed voor? In dit artikel schrijf ik met veel passie over de geneeskrachtige eigenschappen van één van mijn favoriete kruiden, die ik vaak aan cliënten adviseer.

Wat is Kurkuma?            
Kurkuma, ook wel geelwortel genoemd, wordt gewonnen uit de wortelstok van de plant Curcuma-longa. Het kruid heeft een zeer lange geschiedenis in India, waar het met bijzondere medicinale eigenschappen al duizenden jaren gebruikt wordt in de Ayurveda en in de Indiase keuken. Ayurveda is werelds oudste traditionele geneeskunde, die zijn oorsprong vindt in India. Kurkuma-longa groeit in India, China en in andere Aziatische landen en tropische gebieden.

Wat is Curcumine?        
Curcumine, een fytonutriënt, is de actieve werkzame stof van Kurkuma. De geelkleurige substantie van Kurkuma bevat slechts 3-5% Curcumine. De onderzoeken in dit artikel hebben betrekking op deze werkzame stof Curcumine.

Geneeskrachtige eigenschappen

Ontstekingsremmend

Toelichting ontsteking    
‘‘Een ontsteking is een reactie van het lichaam op weefselschade of prikkels van buitenaf. De ontstekingsreactie kenmerkt zich door pijn, roodheid, warmte, zwelling en functieverlies. Een ontstekingsreactie kan uitgelokt worden door een infectie, denk aan bacteriën of schimmels, maar ook door kneuzingen, (zon)verbranding, auto-immuunreacties of irriterende stoffen en nog vele andere oorzaken’’ (UMC Utrecht, 2024).

Uit vele onderzoeken blijkt dat Curcumine ontstekingsprocessen remt, door het verlagen van pro-inflammatoire (ontstekingsbevorderende) mediators, ofwel boodschapperstoffen. De meeste chronische ziektes worden veroorzaakt door een ontregelde ontsteking en zo spelen ontstekingen een grote rol in ziektes als kanker, hart-en-vaatziektes, longziektes, neurologische aandoeningen, stofwisseling ziektes en psychische ziektes (The University of Texas M. D. Anderson Cancer Center, 2008).

Uit de resultaten van preklinische en klinische onderzoeken blijken de eigenschappen van Curcumine effectief te zijn bij Prikkelbare Darm Syndroom, ziekte van Crohn, Osteoartritis, Metabool Syndroom, reumatoïde artritis, depressie, Covid-19, psoriasis en atherosclerotisch. De ontstekingsremmende eigenschappen van Curcumine kunnen de symptomen van deze ziektes effectief verbeteren. De onderzoekers verwachten dat Curcumine een potentiële geneesmiddel is voor de behandeling van bovengenoemde ziektes (Chengdu University of Traditional Chinese Medicine, 2021).

Antioxidant

Om toe te lichten hoe Curcumine als antioxidant functioneert is het van belang om eerst een toelichting te geven over ROS, antioxidanten en Oxidatieve stress.

In ons lichaam vinden continu talloze biochemische reacties plaats waarbij zuurstof betrokken is. Bij deze reacties worden reactieve zuurstof verbindingen gevormd, ook wel ROS genoemd. Deze instabiele, hoog reactieve deeltjes (radicalen) kunnen gunstige en ongunstige effecten hebben. Het effect is afhankelijk van de concentratie van deze radicalen. Om te voorkomen dat ROS een te hoog niveau bereikt dat schade aanricht, heeft ons lichaam een verdedigingssysteem dat bestaat uit antioxidanten (National Cancer Institute Rockville, 2007).

Een te hoge concentratie van ROS en/of een te lage spiegel aan antioxidanten heeft Oxidatieve stress als gevolg. Dit houdt in dat de vrije radicalen structuren van de cel beschadigd (waaronder lipiden en membranen), maar ook eiwitten en DNA (Slovak University of Technology, 2006).

Een overproductie aan vrije radicalen kan o.a. veroorzaakt worden door cel veroudering (slecht functioneren mitochondriën, ofwel de energiecentrales van onze cellen), toxines (zoals milieuverontreinigingen, voedseladditieven, medicijnen, tabaksrook, alcohol, zware metalen), straling (zonlicht, röntgenstraling), lichamelijke inspanning, trauma, stress, infecties, ontstekingen, slechte bloedtoevoer, verhoogde bloedglucosespiegel, obesitas en overmatig eten (Orthokennis, 2009).

Een te lage antioxidanten spiegel kan het gevolg zijn van onvoldoende inname van voeding nutriënten, resorptiestoornissen, stress, ziekte en/of verhoogde behoefte aan antioxidanten.

Het benoemen van deze disbalans is zeer belangrijk, want oxidatieve stress draagt namelijk bij aan biologische veroudering en progressie van ziektes. Zo heeft wetenschappelijk onderzoek bewezen dat oxidatieve stress een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling en progressie van ziektes als:

• auto-immuunziekten (CSIR New Delhi, Indian Institute of Technology, Ansal University, Gurugram, 2020)
• hart- en vaatziekten (The University of Texas MD Anderson Cancer Center, 2010)
• kanker (The University of Texas MD Anderson Cancer Center, 2010)
• chronische ontstekingsziekten (University of the Chinese Academy of Sciences, 2016)
• neurologische aandoeningen (University of Milaan, University of Ferrara, 2009)
• luchtwegenziekten (University of Edinburgh, 2001)
• metabool syndroom en  (University of Colorado Denve, Florida State University, Central University of Gujarat, 2016).    

Wanneer je denk dat er bij jou sprake is van oxidatieve stress, dan is het als eerste van belang om met een therapeut of arts de oorzaak aan te pakken om de situatie terug in balans te brengen. Daarnaast kan Curcumine waardevol zijn om je cel- en weefselstructuren te beschermen tegen te veel vrije radicalen. Mocht je zelf Curcumine willen inzetten, dan raad ik aan om hiervoor therapeutisch advies te vragen over jouw situatie m.b.t. een veilige dosering en mogelijke interactie met medicatie.

Curcumine is een krachtige antioxidant en is met deze eigenschap in staat om:

• Bescherming te bieden tegen oxidatieve stress (Stellenbosch University, 2019)
• Vrije radicalen op te vangen (Atatürk University, 2008)
• ROS producerende enzymen te remmen (Atatürk University, 2008)
• Antioxidanten spiegels te verhogen (Shahid Chamran University, 2020)
• Activiteit van antioxidanten te stimuleren (Stellenbosch University, 2019)

Anti-tumor

Preklinische, klinische en laboratoriumonderzoeken tonen aan dat Curcumine effectief is als anti-tumor middel. De anti-tumor eigenschappen van Curcumine hebben het vermogen om:

• Direct de tumorcel te beïnvloeden
• Celdood te stimuleren
• Ontstekingsprocessen te remmen
• Angiogenese (vorming van nieuwe bloedvaten) te remmen in de omgeving van de tumor
• Metastase (uitzaaiing van de tumor) te remmen

 (University of Jaén, University of Granada, 2018)

Uit studies blijk dat Curcumine de effectiviteit van reguliere kankerbehandelingen kan versterken  en de toxiciteit van deze behandelingen kan verminderen (University Putra Malaysia, 2019) (Medical University of Innsbruck, 2019).

Naast de bovengenoemde eigenschappen (ontstekingsremmend, antioxidant en anti-tumor) zijn er nog vele eigenschappen ontdekt middels wetenschappelijk onderzoek, waaronder: antiproliferatief, antidiabeticum, cholesterolverlagend, antitrombotisch, anti-diarree, wind afdrijvend, diureticum, antimicrobieel, antivirale, beschermend voor de lever, het hart en de zenuwen (National Institute of Agricultural Sciences, Alagappa University, University of Wyoming, Pondicherry University, University of California, Ben-Gurion University of the Negev, 2021) (Zabol University of Medical Sciences, American University of Beirut, Université Paris-Saclay, Al-Andalus University for Medical Sciences, University of Pisa, Warsaw University of Life Sciences, Bam University of Medical Sciences, University of Alabama, 2020).

In mijn praktijk
Verse Kurkuma en Curcumine in suppletievorm gebruik ik veel in mijn praktijk. Door de multifunctionele eigenschappen zet ik het bij chronische ziektes in om de lever, nieren en zenuwen te beschermen en/of te ondersteunen. Maar als eerste voorkeur zet ik het in als antiviraal en antibacterieel middel, omdat de meeste chronische ziektes veroorzaakt worden door virussen of bacteriën. Het verse kruid kurkuma adviseer in zelfgemaakte shotjes of in een soepbouillon.

Belangrijk om te melden: om te kunnen genezen van een chronische aandoening adviseer ik een heel palet aan kruiden (dus niet slechts één enkele kruid) en bepaalde voedingsmiddelen. Ook adviseer ik om bepaalde voedingsmiddelen te elimineren. Dus om te kunnen genezen van aandoeningen, genoemd in bovenstaande artikel, moet men meer acties ondernemen dan alleen het innemen van Curcumine. 

Literatuurlijst

Atatürk University. (2008, Juli 10). Antioxidant and radical scavenging properties of curcumin. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18547552/

Chengdu University of Traditional Chinese Medicine. (2021, November 2). Anti-Inflammatory Effects of Curcumin in the Inflammatory Diseases: Status, Limitations and Countermeasures. Opgehaald van Nationale Library of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8572027/

CSIR New Delhi, Indian Institute of Technology, Ansal University, Gurugram. (2020, juni 21). Oxidative Stress in Autoimmune Diseases: An Under Dealt Malice. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32056521/

Medical University of Innsbruck. (2019, April 12). Curcumin: New Insights into an Ancient Ingredient. Opgehaald van MDPI: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6514995/pdf/ijms-20-01808.pdf

National Cancer Institute Rockville. (2007, September 18). A review of the interaction among dietary antioxidants and reactive oxygen species. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17360173/

National Institute of Agricultural Sciences, Alagappa University, University of Wyoming, Pondicherry University, University of California, Ben-Gurion University of the Negev. (2021, December 7). Biomedical Applications and Bioavailability of Curcumin-An Updated Overview. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34959384/

Orthokennis. (2009, Oktober 1). Antioxidanten. Opgehaald van Orthokennis: https://www.orthokennis.nl/artikelen/antioxidanten-bij-gezondheid-en-ziekte

Orthokennis. (2009, Oktober 1). Antioxidanten. Opgehaald van Orthokennis: https://www.orthokennis.nl/artikelen/antioxidanten-bij-gezondheid-en-ziekte

Shahid Chamran University. (2020, April 6). Effect of 6 Weeks of High Intensity Interval Training with Nanocurcumin Supplement on Antioxidant Defense and Lipid Peroxidation in . Opgehaald van Google Scholar: https://scholar.google.com/scholar_lookup?journal=Iran.+J.+Diabetes+Obes.&title=Effect+of+6+Weeks+of+High+Intensity+Interval+Training+with+Nano+curcumin+Supplement+on+Antioxidant+Defense+and+Lipid+Peroxidation+in+Overweight+Girls-+Clinical+Trial&author=S.

Slovak University of Technology. (2006, Augustus 4). Free radicals and antioxidants in normal physiological functions and human disease. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16978905/

Stellenbosch University. (2019, Februari 28). Antioxidant effects of curcumin in models of neurodegeneration, aging, oxidative and nitrosative stress: A review. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30825584/

The University of Texas M. D. Anderson Cancer Center. (2008, Juli 9). Potential Therapeutic Effects of Curcumin, the Anti-inflammatory Agent, Against Neurodegenerative, Cardiovascular, Pulmonary, Metabolic, Autoimmune and Neoplastic Diseases. Opgehaald van National Library of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2637808/

The University of Texas MD Anderson Cancer Center. (2010, September 16). Oxidative stress, inflammation, and cancer: How are they linked? Opgehaald van National Library of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2990475/

UMC Utrecht. (2024, februari 26). Infecties van tand- en kaakstelsel. Opgehaald van UMC Utrecht: https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekte/infecties-van-tand-en-kaakstelsel

University of Colorado Denve, Florida State University, Central University of Gujarat. (2016, Maart 1). Oxidative stress and metabolic disorders. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26851532/

University of Edinburgh. (2001, Oktober 19). Oxidative stress and lung inflammation in airways disease. Opgehaald van ScienceDirect: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014299901013206

University of Jaén, University of Granada. (2018, Juni). Latest in Vitro and in Vivo Assay, Clinical Trials and Patents in Cancer Treatment using Curcumin: A Literature Review. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29708445/

University of Milaan, University of Ferrara. (2009, Maart 7). Oxidative Stress and Neurodegenerative Diseases:. Opgehaald van National Library of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2724665/

University of the Chinese Academy of Sciences. (2016, September 22). Oxidative Stress and Inflammation. Opgehaald van National Library of Medicine: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27738491/

University Putra Malaysia. (2019, Juni 20). Curcumin Combination Chemotherapy: The Implication and Efficacy in Cancer. Opgehaald van MDPI: https://www.mdpi.com/1420-3049/24/14/2527

Zabol University of Medical Sciences, American University of Beirut, Université Paris-Saclay, Al-Andalus University for Medical Sciences, University of Pisa, Warsaw University of Life Sciences, Bam University of Medical Sciences, University of Alabama. (2020, September 15). Turmeric and Its Major Compound Curcumin on Health: Bioactive Effects and Safety Profiles for Food, Pharmaceutical, Biotechnological and Medicinal Applications. Opgehaald van Nationale Library of Medicine: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7522354/